Jak zadbać o bezpieczeństwo w górach?

Polskie góry, między innymi Beskidy czy Sudety, przyciągają entuzjastów wędrówek z całego świata. Jednak chodzenie po nich to wyzwanie, szczególnie jeśli chodzi o bezpieczeństwo. Czy wiesz, że istnieje wiele sposobów, aby cieszyć się górskimi przygodami, minimalizując ryzyko niebezpiecznych sytuacji?

Mamy dla Ciebie kilka wskazówek, jak zadbać o bezpieczeństwo podczas wędrówek w górach, mądrze planując trasę, dostosowując się do zmiennej pogody i zabierając odpowiedni ekwipunek. Dowiedz się, jakie kroki podjąć, aby cieszyć się pięknem przyrody w pełni bezpiecznie.

Mądrze zaplanuj trasę

Zaplanowanie trasy w górach to nie tylko kwestia bezpieczeństwa, ale również sposób na pełne satysfakcji wędrowanie. Dlatego przeglądaj przewodniki, mapy topograficzne, strony internetowe lub aplikacje turystyczne, które dostarczają dokładnych informacji o dostępnych szlakach (np. w Pieninach), poziomie ich trudności, czasie przejścia oraz ewentualnych utrudnieniach.

Bądź realistą w ocenie swoich umiejętności i doświadczenia w górach. Wybierz trasę odpowiadającą Twojemu poziomowi kondycji fizycznej i wiedzy na temat wędrówek górskich. Jeśli dopiero zaczynasz, wybierz łatwiejszy i bardziej popularny szlak.

Oszacuj, ile czasu będziesz potrzebować na pokonanie wybranej trasy. Zwróć uwagę nie tylko na dystans, ale także na trudności terenowe. Staraj się włączyć w to również czas na ewentualne przerwy.

Znajdź kilka ciekawych tras w okolicy na wypadek, gdyby pierwotna była z różnych powodów nieodpowiednia lub niebezpieczna. Zawsze miej plan awaryjny na wypadek nieoczekiwanych sytuacji. Wiedz, gdzie znajdują się schroniska, miejsca, gdzie można skorzystać z pomocy medycznej lub które prowadzą do bezpiecznych rejonów.

Sprawdź pogodę w górach

Pogoda w górach jest nieprzewidywalna i szybko się zmienia, dlatego ważne jest, aby dokładnie sprawdzać prognozy przed wyruszeniem w trasę. Można to zrobić za pomocą różnych źródeł, takich jak aplikacje mobilne, które dostarczają bieżącą prognozę pogody dla konkretnych obszarów górskich czy strony internetowe instytutów meteorologicznych. W Polsce strona Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej (IMGW) jest bardzo wartościowym źródłem informacji.

Kiedy nie wyruszać w góry? Między innymi wtedy, kiedy bardzo mocno wieje, jest mokro i ślisko, gdy istnieje ryzyko pojawienia się burzy. Również gęsta mgła lub opady śniegu mogą znacznie ograniczyć widoczność, co utrudnia nawigację i zwiększa ryzyko zgubienia się - lepiej zostać w niższych partiach gór lub w schronisku. Nie wychodź w góry, kiedy panuje wysokie zagrożenie lawinowe. Przed wyjściem na szlak sprawdź aktualne ostrzeżenia i informacje o zagrożeniu lawinowym w danym obszarze.

Pamiętaj, że pogoda w górach może się bardzo szybko zmieniać, nawet w ciągu kilku minut. Wzrost wysokości n.p.m. może wpłynąć na temperaturę, wilgotność i odczuwalną siłę wiatru. Dlatego musisz być przygotowany na różne warunki atmosferyczne i mieć ze sobą odpowiednią odzież.

Zadbaj o ubiór

Ubiór w górach powinien być dostosowany do planowanej trasy, pory roku i warunków pogodowych. Starannie dobrany strój pozwoli Ci cieszyć się wędrówką, zapewniając komfort termiczny i bezpieczeństwo.

Wybierając ubiór, postaw na trzy rodzaje warstw: bazową (odzież termiczna), pośrednią (izolacyjną) oraz zewnętrzną (chroniącą przed trudnymi warunkami atmosferycznymi). Wybieraj materiały oddychające, takie jak techniczne tkaniny lub wełna merino. Zabierz też polar, sweter polarowy lub lekką kurtkę z ociepleniem. Warstwę zewnętrzną powinny stanowić kurtka i spodnie, które chronią przed wiatrem, deszczem, śniegiem i chłodem. Wybieraj odzież o właściwościach wodoodpornych lub wiatroszczelnych. Unikaj natomiast dżinsów czy bawełnianych ubrań, ponieważ zatrzymują wilgoć. Wybierz wygodne spodnie turystyczne z elastycznymi wstawkami, które ułatwią ruch oraz lekką koszulkę lub termoaktywną koszulkę.

Koniecznie zabierz solidne buty górskie, które zapewnią odpowiednią stabilność i ochronę przed nierównościami terenu. Dobrze dopasowane buty z odpowiednią podeszwą zapobiegną otarciom i urazom.

Czapka lub kominiarka to istotny element ochrony przed utratą ciepła przez głowę. W przypadku nasłonecznienia lub silnego wiatru warto włożyć kapelusz z szerokim rondem. Ręce i stopy są szczególnie narażone na utratę ciepła. Dobrze dobrana para rękawic i skarpet termoaktywnych lub z wełny merino zapewnia optymalne warunki termiczne. Jeśli wychodzisz na szlak w ładną pogodę, okulary przeciwsłoneczne i krem z filtrem będą niezbędne.

Odpowiednio spakuj plecak

Odpowiednie spakowanie plecaka jest kluczowe dla bezpieczeństwa podczas wędrówki w górach. Oprócz zapasowej odzieży weź wyposażenie nawigacyjne i zwiększające bezpieczeństwo:

mapę i kompas,
w pełni naładowany telefon komórkowy z wodoodpornym pokrowcem i powerbankiem,
latarkę i zapasowe baterie,
opaskę sygnalizacyjną lub gwizdek,
nóż lub multitool.

Weź także napoje i żywność, m.in.:

wodę lub izotoniczne napoje w odpowiedniej ilości, dostosowanej do trasy i temperatury,
batony, orzechy, suszone owoce, kanapki.

Apteczka pierwszej pomocy także powinna znaleźć się w każdym plecaku, a w niej:

podstawowe środki opatrunkowe, plastry, bandaże,
leki przeciwbólowe, środki przeciwalergiczne, leki na choroby przewlekłe (jeśli stosujesz),
dezynfekujące chusteczki, środek przeciwbakteryjny.

Inne rzeczy niezbędne w plecaku to:

dokument tożsamości (dowód osobisty, legitymacja, karta zdrowia),
gotówka i karta płatnicza,
aparat fotograficzny lub kamera,
worek na odpadki.

Stawiaj na funkcjonalność i użyteczność, unikając zbędnego obciążania się. Przed wyjściem w góry sprawdź prognozę pogody, rodzaj terenu i długość trasy, aby odpowiednio dostosować swój ekwipunek.

Nie zbaczaj ze szlaku

Podczas wędrówek w górach pilnuj, aby nie zboczyć ze szlaku. Oznakowanie szlaków i pilnowanie ich są kluczowe dla bezpieczeństwa i orientacji w terenie. Odbiegając od wyznaczonej trasy, narażasz się na ryzyko zgubienia się oraz narażasz środowisko naturalne na zniszczenie.

Naładuj telefon i zapisz numer ratunkowy

Zanim wyruszysz na wędrówkę w góry, pamiętaj o naładowaniu telefonu komórkowego. To ważne, ponieważ w razie nagłej potrzeby można skorzystać z telefonu, aby wezwać pomoc. Zapisz w telefonie numer alarmowy 112, aby mieć go pod ręką w razie potrzeby. Te proste kroki mogą okazać się niezbędne w sytuacjach awaryjnych i zwiększają Twoje bezpieczeństwo w górach.

Zacznij z rana

Zacznij dzień w górach najlepiej zaraz po wschodzie słońca. Pora ta pozwala na zejście z gór w przypadku nagłych zmian pogodowych, zapewniając lepszą widoczność i komfortową temperaturę na szlaku. Pamiętaj, że wcześniejszy start pozwala również na spokojną wędrówkę i zdobycie szczytu przed zapadnięciem zmroku.

Co poza tym?

Oprócz odpowiedniego planowania wędrówki warto także zwrócić uwagę na wybór noclegu. Zadbanie o nocleg w górach blisko wejścia na szlaki górskie pozwoli zaoszczędzić czas i energię na dojście do punktu startowego. To także umożliwi rano wcześniejsze wyjście na szlak i ułatwi organizację wypadu w góry. Przy wyborze noclegu warto również sprawdzić opinie innych turystów, aby zapewnić sobie komfortowy i przyjemny wypoczynek.